Contracteren van ziekenhuiszorg: houd rekening met regionale verschillen

Vergrijzing en gezondheidsverschillen zijn twee belangrijke, actuele thema’s in de zorg. Alle Nederlandse ziekenhuizen hebben daarmee te maken. Maar niet allemaal in gelijke mate. Daar moeten zorgverzekeraars en ziekenhuizen rekening mee houden bij hun contracteerafspraken.

In sommige regio’s is de vergrijzing sterker dan elders. En in andere regio’s leiden sociaaleconomische omstandigheden tot een lagere gezondheid waar ziekenhuizen in die regio’s nog lange tijd mee te maken zullen hebben. De omvang, groei en samenstelling van de zorgvraag verschilt hierdoor per ziekenhuis.

Ter illustratie bekijken we enkele uitbijters en het ziekenhuis met een werkgebied dat, qua vergrijzing en sociaaleconomische omgeving dichtbij het gemiddelde voor Nederland zit:

• Het Zuyderland ziekenhuis in Heerlen bevindt zich in een gebied met een relatief hoog aandeel 75-plussers (12%). Het gebied kent een relatief lage ses-klasse (met -0,24 op plek 100 van de 103; 0 is het gemiddelde voor heel Nederland).
• Locatie Bronovo van Haaglanden MC kent een vergelijkbare vergrijzing als Zuyderland Heerlen, maar in een omgeving met juist zeer hoge ses-score (0,20 ofwel op de 2^e plek).
• De vestiging Utrecht Leidsche Rijn van het St. Antonius ziekenhuis vinden we aan de andere kant van het spectrum qua leeftijd. Met bijna gelijke ses-klasse aan het HMC Bronovo werkgebied (score 0,17 ofwel 3^e plek) is daar slechts 5,2% van de inwoners ouder is dan 75.
• HMC Westeinde kent weer een hele andere uitdaging voor de zorg. Met slechts 4,0% van de inwoners boven 75 jaar en een gemiddelde leeftijd van 37 bevindt het zich in het jongste werkgebied. Dat gebied kent daarnaast de laagste ses-score (-0,43).
• Het werkgebied dat het dichtst bij de gemiddelde leeftijd en ses-score komt, is het Saxenburg MC in Hardenberg. Met een ses-score van 0 (plek 50 van de 104) en 9,3% ouder dan 75 en een gemiddelde leeftijd van 43.

Aangezien de zorgvraag samenhangt met leeftijd en sociaaleconomische factoren, moeten partijen hier rekening mee houden bij het contracteren van zorg. De zorgvraag in een ‘grijs’ gebied met lage ses-score ontwikkelt zich heel anders dan in een ‘jong’ gebied met hoge ses-score. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor een ziekenhuis.