Oplossingen voor capaciteitsproblemen huisartsenposten
De afgelopen jaren is de druk op de huisartsenpost (HAP) toegenomen. Veel HAPs hebben een tekort aan triagisten, waardoor het steeds lastiger wordt de stijgende zorgvraag te beantwoorden. SiRM onderzocht voor HAPs in de regio’s Den Haag, Gouda, Leiden, Schievliet, Westland en Zoetermeer of samenwerking en gezamenlijke strategieën bij kunnen dragen aan het oplossen van de capaciteitsproblemen.
Huisartsenzorg buiten kantooruren valt in Nederland onder de verantwoordelijkheid van huisartsendienstenstructuren (HDS’en), de fysieke locatie waar deze zorg wordt verleend is de huisartsenpost (HAP). In totaal waren er in 2019 in Nederland 52 HDS’en met 118 HAPs. Tijdens Corona spraken zes HDS’en in het westen van Nederland in het zogenaamde Crisis Coördinatie Team Huisartsenposten (CCT-HAP) met elkaar af om elkaar op reguliere basis te ondersteunen.
Het CCT-HAP bestaat uit de HDS’en van de regio’s Den Haag, Gouda, Leiden, Schievliet, Westland en Zoetermeer en ze bemensen samen elf HAPs. De HAPs werden na Corona geconfronteerd met een grote stijging van het aantal contacten en een tekort aan zowel triagisten als waarnemend huisartsen. Omdat lokale oplossingen niet altijd meer afdoende zijn, besloot het CCT-HAP het reguliere overleg dat tijdens Corona was gestart te behouden en een verdere samenwerking te verkennen. CCT-HAP vroeg SiRM om gezamenlijke strategieën voor de korte en middellange termijn te onderzoeken.
Het traject van een halfjaar bestond uit kwalitatief en kwantitatief onderzoek. We hielden interviews en werksessies met huisartsen, triagisten, teamleiders en bestuurders van de huisartsenposten. Hierin inventariseerden we mogelijke oplossingsrichtingen en toetsten we het draagvlak voor die oplossingen en gingen hierover in gesprek. We voerden kwantitatieve analyses uit naar de impact van mogelijke oplossingen met gegevens van de huisartsenposten. Daarvoor ontvingen we dienstenroosters van triagisten en aangesloten huisartsen, en productiedata met gedetailleerde gegevens van alle contacten van patiënten met de huisartsenpost in 2019 en 2020.
In het onderzoek zijn verschillende korte- en langetermijnoplossingen onderzocht. Het bleek dat op korte termijn schaalvergroting (gezamenlijke diensten met twee of meer HAPs) de grootste impact heeft. Met schaalvergroting is een reductie van diensten in de avond en nacht voor triagisten en huisartsen mogelijk. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is het draagvlak. Triagisten geven onder andere aan dat bij het werken voor meerdere HAPs men minder bekend is met de werkwijze van de HAP. Bij implementatie zou daarom bijvoorbeeld rekening gehouden moeten worden met extra (inwerk)tijd. Gezamenlijke diensten in de nacht hebben ook als voordeel dat triagisten minder (ongewenste) nachtdiensten hoeven te werken en ze ’s nachts samenwerken met een andere triagist in plaats van alleen. Op langere termijn heeft het slimmer toepassen van digitale oplossingen veel impact, HAPs kunnen hier zowel individueel als gezamenlijk aan werken.
