Gemeentelijke woonvisies en handelingsperspectieven onderzocht
De twee trends van vergrijzing en langer zelfstandig wonende ouderen stellen gemeenten voor een aantal grote maatschappelijke vraagstukken. Onveilige thuissituaties, toenemende eenzaamheid en oplopende kosten vragen om actie. Met taken en verantwoordelijkheden op zowel de woningmarkt als de zorgmarkt is de gemeente dé partij om de benodigde acties te coördineren.
83% van de gemeenten ziet dat de woningvoorraad moet veranderen om ouder wordende bewoners passend te huisvesten. 70% geeft daarnaast aan dat het doorstromen van ouderen naar een meer geschikte woning een belangrijk aandachtspunt is. Het tekort aan geschikte woningen en de lage verhuisbereidheid van ouderen zijn hierbij de grootste knelpunten. Dit blijkt uit onderzoek van SiRM en Finance Ideas waarbij de woonvisies van 339 gemeenten zijn onderzocht op de aanpak van wonen en zorg voor ouderen.
Gemeenten spelen centrale rol in wonen en zorg
De uitwerking van beleidsdoelen en instrumenten is van cruciaal belang, omdat de gemeente daarmee haar rol bepaalt. Gemeenten zijn dé partij om een coördinerende rol in te nemen. Met taken en verantwoordelijkheden op zowel de woningmarkt als de zorgmarkt overzien gemeenten het speelveld en beschikken zij over instrumenten om dit te sturen. Een gemeente kan een terughoudende, bemiddelende of juist actief sturende rol aannemen. Uit het onderzoek blijkt dat 47% van de gemeenten de samenwerking tussen woningmarkt- en zorgmarktpartijen nog niet benoemt in de woonvisie. Opvallend, want juist de rol van verbinder is relatief eenvoudig te bewerkstellingen. Bijvoorbeeld met het organiseren van gezamenlijke gesprekken tussen woningcorporaties en zorginstellingen.
Taskforce Wonen en Zorg stuurt op woonvisie
De Taskforce Wonen en Zorg, een initiatief van VNG, Aedes, ActiZ en de ministeries van VWS en BZK, presenteerde eerder dit jaar een plan van aanpak, met daarin een drieledige oproep aan gemeenten: breng het probleem rondom wonen en zorg in kaart, stel een heldere visie op en maak prestatieafspraken. Het onderzoek van SiRM en Finance Ideas bevestigt deze oproep, geeft een beeld van waar gemeenten op dit moment staan en laat zien dat er wat te kiezen valt voor gemeenten in rollen en instrumenten.
Over het onderzoek ‘Waar moeten opa en oma wonen?’
SiRM en Finance Ideas beoordeelden de woonvisies van alle gemeenten die een woonvisie publiceerden (339 van de 355). Het onderzoek gaat in op de knelpunten en de oplossingsrichtingen die gemeenten benoemen, en meet hoe diep zij op die oplossingsrichtingen ingaan. Daarnaast identificeerden de onderzoekers vier mogelijke rollen voor gemeenten en 18 beleidsinstrumenten.
