Balanceren in tijden van crisis

Evaluatie Bonus-, COZO- en IC-regeling

Project
29 april 2025

In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) evalueerde SiRM drie covidcrisisregelingen, die verschillende doelstellingen hadden. We concluderen dat de regelingen grotendeels doeltreffend waren, met als belangrijkste kanttekening een beperkte doelmatigheid. 

De eerste golf van de covidcrisis leidde tot een zeer hoge werkdruk bij zorgpersoneel, extra taken voor zorgaanbieders en een tekort aan IC-capaciteit. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) reageerde hierop met drie crisisregelingen:  

  • Subsidieregeling bonus zorgprofessionals COVID-19 (Bonusregeling) 
  • Subsidieregeling opschaling curatieve zorg COVID-19 (IC-regeling) 
  • Subsidieregeling coronabanen in de zorg (COZO-regeling)  

De regelingen hadden verschillende doelen: bedanken van zorgprofessionals (Bonusregeling), opschalen van IC-capaciteit (IC-regeling) en inzetten van onbenut arbeidspotentieel (COZO-regeling). De directie Financieel-Economische Zaken (FEZ) van VWS vroeg SiRM om de doeltreffendheid en doelmatigheid van de regelingen en het doorlopen proces te evalueren om met de opgedane inzichten toekomstige (crisis)regelingen te kunnen verbeteren.  

Ons onderzoek bestond uit deskresearch, interviews, analyses en een werksessie. We onderzochten (interne) documentatie, analyseerden de aantallen subsidieaanvragen, de financiële en juridische effecten en brachten krantenkoppen en moties in kaart voor de maatschappelijke en politieke tendens. Hiernaast hielden we ruim 25 interviews. Tijdens een werksessie toetsten we voorlopige conclusies met VWS en de Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen (DUS-I). Op basis hiervan stelden we ons rapport met conclusies en aanbevelingen op.  

We concludeerden dat de keuze voor subsidie als instrument logisch was en dat de regelingen grotendeels doeltreffend waren. VWS kan zelfstandig en relatief snel activiteiten in meerdere zorgdomeinen financieren met een subsidie. Daarnaast waardeerden zorgprofessionals de bonusregeling, werd de COZO-regeling ervaren als effectief en konden ziekenhuizen hun IC-afdeling opschalen dankzij de IC-regeling. De belangrijkste kanttekening bij de regelingen was de beperkte doelmatigheid. We benadrukten daarnaast dat de evaluatie plaatsvond binnen de context van de covidcrisis. Onze conclusies moeten dan ook in het licht van deze bijzondere omstandigheden, zoals grote politieke en maatschappelijke druk, worden bezien. Op basis van onze bevindingen formuleerden we aanbevelingen waarmee VWS toekomstige regelingen en daarmee de inzet van publieke middelen kan verbeteren. 

Geschreven door