Impactanalyse concentratie van oncologische en vaatchirurgische behandelingen

In opdracht van de IZA-partijen onderzocht SiRM wat de impact is van het concentreren van oncologische en vaatchirurgische ingrepen. We analyseerden dit voor alle zeven oncologieregio’s en een deel van de vaatnetwerken in Nederland. Het ging om 19 ingrepen bij 5 soorten kanker en 2 vaatchirurgische behandelingen. Mede op basis van onze impactanalyses zijn in maart 2025 de nieuwe normen vastgesteld.

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) van 2022 is afgesproken dat complexe oncologische en vaatchirurgische behandelingen worden geconcentreerd en dat dit in tranches gebeurt. Doel is om de kwaliteit van zorg te verbeteren en de toegang voor patiënten te borgen, door optimaal gebruik van schaars personeel en dure infrastructuur.

Voor de invoering van de eerste tranche volumenormen wilden zorgpartijen inzicht in de effecten per ziekenhuis. SiRM voerde daarom een impactanalyse uit, als basis voor landelijke en regionale besluitvorming in 2025.

We brachten voor zeven oncologieregio’s de impact in kaart van de concentratie van 19 interventies bij vijf tumortypes en twee vaatchirurgische behandelingen: hoofd-halskanker, alvleesklierkanker, longkanker, maag- en slokdarmkanker, nierkanker, en de chirurgische behandeling van een aorta-aneurysma en een vernauwde halsslagader.

De analyse bestond uit twee onderdelen. Kwantitatief berekenden we voor elk ziekenhuis in de regio de impact op productieparameters, op basis van data uit alle Nederlandse ziekenhuizen. Dit deden we voor meerdere scenario’s waarin elk ziekenhuis aan de volumenormen voldoet. Kwalitatief onderzochten we de effecten voor patiënt, zorgprofessional, zorgaanbieder en het regionale zorgnetwerk. In totaal interviewden we voor beide onderdelen circa honderd ziekenhuisbestuurders en organiseerden we circa 75 bijeenkomsten met bestuurders, zorgverleners, zorgverzekeraars en patiëntvertegenwoordigers.

Mede op basis van onze impactanalyses zijn in maart 2025 de nieuwe normen vastgesteld. Regio’s bepalen (zoveel mogelijk) dit jaar een definitief scenario voor herinrichting van de zorg. Zorgaanbieders, medisch specialisten, verpleegkundigen, zorgverzekeraars en patiënten zijn hierbij actief betrokken. De gekozen scenario’s vormen het startpunt voor de implementatie.